Ιδιαίτερα γνωστοί στην περιοχή του Ζαγορίου ήταν οι Βικογιατροί, που δεν ήταν μόνιμα εγκατεστημένοι, αλλά περιόδευαν από τόπο σε τόπο. Πρακτικοί, εμπειρικοί γιατροί που με τα βότανα που μάζευαν από την χαράδρα του Βίκου, την παρατήρηση της φύσης και με παραδοσιακές τεχνικές από την αρχαία εποχή ανακούφιζαν τους ανθρώπους από διάφορες ασθένειες, πόνο, δυσφορία κλπ. Άλλα χρησιμοποιήθηκαν ως τρόφιμα ή αρωματικά και άλλα για να εξυπηρετήσουν ανάγκες του νοικοκυριού, όπως η καθαριότητα και η βαφή πρώτων υλών για την κατασκευή ρουχισμού κ.άλλα.
Η χρήση αυτών των βοτάνων έφτασε σε μας από γονείς, παππούδες και γιαγιάδες. Οι θεραπευτικές ή οι αρωματικές τους ιδιότητες εφαρμόζονται και στις μέρες μας, τεκμηριωμένες πια και από την σύγχρονη επιστήμη.Παρακάτω παραθέτουμε μερικά από αυτά, με την λαϊκή ονομασία τους και τις ιδιότητες τους. Επιπλέον σε κάθε ένα υπάρχει και ένας σύνδεσμος για γρήγορη πρόσβαση σε περισσότερες πληροφορίες.
*Οι φωτογραφίες κάθε βοτάνου προέρχονται από την περιοχή της Ελάτης, μέσα και γύρω από το χωριό.
Είναι αντιφλεγμονώδης και καταπραϋντική για τον πονόλαιμο και τον ξηρό βήχα. Ενισχύει το πεπτικό και το γαστρεντερικό σύστημα, καταπραΰνει δερματικές παθήσεις (εξωτερική χρήση εγχύματος) και μπορεί να βοηθήσει σε αναπνευστικές διαταραχές όπως το άσθμα.
https://artofnaturopathy.gr/
https://apotis4stis5.com/life/
https://voiceofnature.gr/
Το χρησιμοποιούσαν σε ρευματικές παθήσεις, προβλήματα μήτρας, διάφορες αιμορραγίες (ιδιαίτερα της μήτρας), σε κράμπες και κολικούς καθώς και σε αιμορραγίες των βλεννογόνων.
https://www.agriamanitaria.gr/
Συστήνεται σε περιπτώσεις ασκίτη και κατακράτησης ούρων. Χρησιμοποιείται στην θεραπεία διαφόρων πεπτικών διαταραχών, καθώς καταπολεμά τα πεπτικά παράσιτα. Τονώνει την ηπατική λειτουργία. Έχει καθαριστική δράση στα νεφρά. Ωφελεί στην ουρολιθίαση, στην νεφρολιθίαση, στην κυστίτιδα και λειτουργεί ως αντισηπτικό του ουροποιητικού συστήματος.
ΠΡΟΣΟΧΗ λόγω της ιδιαίτερης ομοιότητας που έχει με το κώνειο, που είναι άκρως τοξικό!!!
https://www.mednutrition.gr/
https://share24.gr/votano-tou-
https://www.agriamanitaria.gr/
Θεραπευτικό φυτό για ενοχλήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα. Του αποδίδονται αντισηπτικές ιδιότητες, είναι διουρητικό, καθαριστικό και κατά της υπέρτασης.
Διευκολύνει τον πόνο στο στομάχι και τονώνει την πέψη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της διάρροιας, του τυμπανισμού, σε κολικούς, δυσπεψία και απώλεια της όρεξης. Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της υπέρτασης, της χοληστερόλης στο αίμα και στην ελάττωση του κινδύνου αρτηριοσκλήρωσης.
Επίσης μειώνει τη χοληστερίνη και την υπέρταση, είναι αντιθρομβωτικό και προστατεύει τα αγγεία από αθηρωματική πλάκα προλαμβάνοντας έτσι από καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια. Άλλες ιδιότητες του είναι ότι αποτελεί πεπτικό βοήθημα και τονωτικό της όρεξης.
Το φυτό χρησιμοποιείται στη μαγειρική σε σαλάτες, σούπες, διάφορες σάλτσες και αλλού. Το χαρακτηριστικό του άρωμα μοιάζει με αυτό του γλυκάνισου και οι σπόροι του χρησιμοποιούνται στον αρωματισμό διαφόρων φαγητών, ενώ μπορεί να διατηρηθεί και αποξηραμένος.
Στη φαρμακευτική η δράση του θεωρείται ευεργετική κατά διαφόρων κολικών, ενώ χρησιμοποιείται και ως διουρητικό και τονωτικό.
Η ασαφέτιδα θεωρείται ότι διεγείρει το πνεύμα και καθαρίζει τον νου, έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες, δρα κατά των πεπτικών προβλημάτων και του κρυολογήματος. Ταιριάζει σε όσπρια και λαχανικά και είναι ιδανικό καρύκευμα για μία χορτοφαγική διατροφή.
https://www.baharadiko.gr/
https://el.m.wikipedia.org/
Το βατόμουρο είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την επιδερμίδα, καθώς διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες, ενώ παράλληλα παρέχει στο δέρμα αντηλιακή προστασία, καθώς έχει διαπιστωθεί πως έχει υψηλό δείκτη προστασίας.
https://el.m.wikipedia.org/
Είναι το ισχυρότερο φυσικό καταπραϋντικό του βήχα, κατάλληλο για περιπτώσεις ερεθιστικού βήχα, οξείας ή χρόνιας βρογχίτιδας, άσθματος, λαρυγγίτιδας και κοκκίτη. Το βήχιο έχει αποχρεμπτικές, βλεννολυτικές, αντιβηχικές, μαλακτικές, αντικαταρροϊκές και διουρητικές ιδιότητες.
https://el.m.wikipedia.org/
Το αφέψημα (τσάι) του φυτού εμφανίζει αντιβακτηριακές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, μαλακτικές, διουρητικές, επουλωτικές και αντιβηχικές ιδιότητες. Συνιστάται στην αντιμετώπιση του πυρετού, των πονοκεφάλων και του φλεγμονικού άλγους. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή καταπλάσματος των νωπών φύλλων για την επούλωση ανοιχτών πληγών, εγκαυμάτων και ερεθισμών του δέρματος.
Η ρίζα έχει βαφικές ιδιότητες ( κόκκινο χρώμα ), ενώ τα τρυφερά φύλλα και νεαροί βλαστοί τρώγονται όπως το σπανάκι.
https://www.haniotika-nea.gr/
Το μούρο της ευτυχίας είναι αυτό που οι νεοέλληνες αποκαλούν Γκότζι μπέρι. Οι καρποί του φυτού εμφανίζουν αντιοξειδωτικές, ανοσοενισχυτικές, υπογλυκαιμικές, υπολιπιδαιμικές, θρεπτικές και τονωτικές ιδιότητες.
https://botanologia.gr/
Έχει επουλωτικές, αιμοστατικές, αντισηπτικές, αντιμικροβιακές, διουρητικές, αντιφλεγμονώδεις, εντομοαπωθητικές, τονωτικές, ηρεμιστικές ιδιότητες. Είναι από τα πιο χρήσιμα αιθέρια έλαια
https://voiceofnature.gr/
Δάφνη
Τα φύλλα δάφνης έχουν ιδιότητες: αντισηπτικές, σπασμολυτικές, αρωματικές, πεπτικές και εφιδρωτικές. Επίσης, ενισχύουν το ανοσοποιητικό, μειώνουν το άγχος και ηρεμούν το νευρικό σύστημα.
https://el.m.wikipedia.org/
Το βότανο έχει στυπτική δράση. Τονώνει τα αιμοφόρα αγγεία και σταματά την αιμορραγία. Εκτός από αυτές τις ιδιότητες, έχει εξαιρετική αντιβιοτική δράση ενάντια σε πολλά παθογόνα μικρόβια. Έχει επίσης καταπραϋντικές, αντισηπτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες.
https://votanosyllektis.
https://el.m.wikipedia.org/
https://www.ofarmakopoiosmou.
Δρα ως διουρητικό, υπακτικό και εξομαλυντικό. Μπορεί να δράσει και ως ήπιο πικρό υπνωτικό ή τονωτικό, το οποίο δρα στους εσωτερικούς λείους μυς, αυξάνοντας την περισταλτικότητα των εντέρων, τη διούρηση και την έκκριση της χολής, δρώντας παράλληλα ως αντιφλεγμονώδες και ελαφρύ ηρεμιστικό.
https://www.agriamanitaria.gr/
Τα φύλλα είναι αναλγητικά, διουρητικά, αντιμικροβιακά και αντιφλεγμονώδη. Οι βραστές ρίζες και οι μίσχοι χρησιμοποιούνται ως θεραπεία για την φαγούρα. Χρησιμοποιούνται επίσης εξωτερικά υπό τη μορφή καταπλάσματος για την αντιμετώπιση του πόνου των ρευματισμών, των αρθριτικών, των δερματικών εξελκώσεων (πρόσωπο, μύτη, μάτια) και του κνησμού (φαγούρα).
https://www.agriamanitaria.gr/
Διουρητικό που μειώνει το ουρικό οξύ. Η κολλιτσίδα χρησιμοποιείται σε μια σειρά από παθήσεις που σχετίζονται με την κατακράτηση των υγρών του οργανισμού όπως στην ουρική αρθρίτιδα. Γιατρεύει την ψαμμίαση και βοηθάει να μη μεταβληθεί σε πέτρα στο νεφρό. Είναι ορεκτικό, εφιδρωτικό, καθαρτικό, υπακτικό, χολαιρετικό, χολαγωγό. Διαλύει τις πέτρες της χολής. Μικροβιοκτόνο. Αντιβιοτικό κατά των βακτηριδίων σε θετικό Γκραμ (σταφυλόκοκκο, πνευμονόκοκκο) για αποστήματα -«καλόγηρους», Θεωρείται από παλιά ως αντισυφιλιδικό. Φάρμακο κατά των δηλητηριάσεων. Για δάγκωμα από φίδια και μάλιστα από έχιδνα. Για τους ρευματισμούς και τα αρθριτικά. Για πυώδεις δερματοπάθειες (κι ασθένειες που έχουν σχέση με τον ιδρώτα), ακμή, λειχήνες, εκζέματα, έρπητα, ιλαρά. Ακόμη είναι επουλωτικά και αντιφλογιστικά. Οι πλύσεις με αφέψημα ή έγχυμα κολλιτσίδας αφαιρούν ή απαλύνουν τις φακίδες και επουλώνουν τα ηλιακά εγκαύματα.
https://www.togiatrosofi.gr/
Ως φυσική πηγή κολχικίνης, το κολχικό περιεγράφηκε για τη θεραπεία των ρευματισμών και του πρηξίματος.
https://thesekdromi.gr/
Θεωρείται φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό φυτό. Το υπέργειο τμήμα του θεωρείται από την λαϊκή ιατρική εντομοκτόνο, μαλακτικό, διουρητικό, αποχρεμπτικό και εμμηναγωγό. Επίσης, φυτό βαφικό που δίνει ωραίες πράσινες αποχρώσεις.
https://www.ftiaxno.gr/2012/
Τα λουλούδια της καταναλώνονται ως λαχανικά και τα σπέρματα της (οι σπόροι) ψήνονται και αλέθονται ως υποκατάστατα του καφέ. Επίσης μπορούν να καταναλωθούν και οι ρίζες της. Επιπλέον, το φυτό χρησιμοποιείται για το ουροποιητικό σύστημα, στη θεραπεία του πυρετού, ως κατάπλασμα (οι ρίζες) για το πρήξιμο των αρθρώσεων και ως εκχύλισμα (φύλλων) κατά των σκωληκίων του εντέρου.
http://votaniki.gr/xlorida/
Έχει αναλγητικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην θεραπευτική το εκχύλισμα των καρπών και υπό μορφή εμπλάστρων σε νευραλγίες και πόνους από καρκίνο. Η κατάποση εκχυλίσματος (κυρίως φύλλων και βλαστών) κωνείου προκαλεί ανώδυνο θάνατο. Στην αρχή τα αισθητήρια νεύρα νεκρώνονται από την περιφέρεια προς το κέντρο.
https://el.m.wikipedia.org/
Είναι διουρητικό καθαρίζοντας τον οργανισμό, αντιπυρετικό και τονωτικό. Θεωρείται βότανο με εξαιρετικές φαρμακευτικές ιδιότητες κυρίως για όσους πάσχουν από αιμορροΐδες, αναιμία, δυσεντερία, ίκτερο, ή φυματίωση.
https://www.doncapone.gr/
Το λεβιθόχορτο χρησιμοποιείται σε ευρωπαϊκές και αμερικάνικες πρακτικές βοτανοθεραπείας για την αντιμετώπιση στομαχικών διαταραχών όπως ο κολικός, τα στομαχικά αέρια, η διάρροια και η δυσκοίλια. Επίσης χρησιμοποιείται για να απαλύνει τον πονοκέφαλο, τη ρινική αιμορραγία, τα ρίγη και τον πυρετό.
https://wikihealth.gr/
Έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, αντισηπτικό, αναλγητικό, επουλωτικό και αιμοστατικό και είναι από τα πρώτα βότανα που χρησιμοποιήθηκαν στην ομοιοπαθητική.
https://zeliosgi.gr/votano/
Το μελισσόχορτο έχει ηρεμιστικές, εφιδρωτικές, αντισπασμωδικές, αντιμικροβιακές και αντιισταμινικές δράσεις. Οι ηρεμιστικές ιδιότητές του βοηθούν σε περιπτώσεις έντασης, αϋπνίας, άγχους και νευρικούς πονοκεφάλους. Παράλληλα δρα θετικά στην βρογχίτιδα, στο άσθμα, στους πόνους και το βούισμα των αυτιών.
https://el.m.wikipedia.org/
https://enallaktikidrasi.com/
Είναι γνωστό από την αρχαιότητα για την διουρητική δράση του, ως καταπραϋντικό για τον βήχα και ως βάλσαμο για τα τραύματα και τα εγκαύματα. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, το περδικάκι συνδέεται με τον Περικλή και την κατασκευή του Παρθενώνα. Όταν ένας εργάτης που δούλευε στην Ακρόπολη Αθηνών έπεσε από τον βράχο και τραυματίστηκε σοβαρά, η Αθηνά υπέδειξε στον Περικλή ένα περδικάκι για να περιποιηθεί τον εργάτη. Πράγματι, ο Περικλής γιάτρεψε τις πληγές βάζοντας πάνω τους φύλλα του φυτού. Επίσης, στην παραδοσιακή ιατρική της Ευρώπης χρησιμοποιείται για την τόνωση της νεφρικής λειτουργίας.
https://el.m.wikipedia.org/
Είναι ένα βότανο εξαιρετικά τονωτικό για το ήπαρ. Συμβάλλει στην αποτοξίνωση του ήπατος και δρα θετικά στην χοληδόχο κύστη. Έρευνες έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα στην πρόληψη των χολόλιθων. Οι αντιβακτηριακές ιδιότητές του σε συνδυασμό με τη διουρητική του δράση βοηθούν στην κατακράτηση υγρών.
https://www.pharm24.gr/blog/
Χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική για την ανακούφιση των επιληπτικών κρίσεων, ως απολυμαντικό, αντιμυκητιακό και διεγερτικό. Ωστόσο, διάφορες επιστημονικές μελέτες (όπως αυτή που μπορείτε να διαβάσετε εδώ) ανακάλυψαν ότι δεν είναι πολύ ασφαλές.
https://el.jardineriaon.com/
Η δράση του είναι στυπτική, αντιβακτηριδιακή, αντιβιωτική, μαλακτική, αποχρεμπτική, αντιφλεγμονώδης, αντιδιαρροική, ελαφρά διουρητική, αντιαιμορραγική και επουλωτική. Περιέχει φυτική κόλα, σαπωνίνη, αλλαντοΐνη, βιταμίνη C, τανίνη, διοξείδιο του πυριτίου, κάλιο, σίδηρο και άλλα μεταλλικά άλατα.
https://ethosherbals.com/shop/
https://enallaktikidrasi.com/
Λαχανικό που τρώγεται. Μοιάζει με το μπρόκολο αλλά δεν έχει αυτή την γεύση. Δίνει ένα πιάτο γεμάτο βιταμίνες, ιδιαίτερα Α και C.
https://miakouppa.com/rapini-%
Το ριζάρι ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο στο παρελθόν, γιατί από την ρίζα του παραγόταν μία κόκκινη χρωστική, κατάλληλη για βαφή νημάτων. Στην Θεσσαλία, στα Αμπελάκια, δημιουργήθηκε από τον 18ο αιώνα ο πρώτος αγροτικός συνεταιρισμός που ασχολείτο με τη βαφή των νημάτων από το ριζάρι, τα οποία κατέκτησαν τις ευρωπαϊκές αγορές. Ελατινοί που έζησαν και εργάστηκαν εκεί έφεραν το ριζάρι στο χωριό, όπου το καλλιέργησαν γύρω από τον ξηροπόταμο Μυρισίου (ΙΩΑΝΝΗΣ ΞΥΝΟΣ, Η ΜΠΟΥΛΤΣΗ, ΓΙΑΝΝΙΝΑ 1979, σελ. 102) και το εμπορεύονταν στην ευρύτερη περιοχή για την βαφή των μαλλιών.
https://el.m.wikipedia.org/
https://el.m.wikipedia.org/
Είναι το καλύτερο βότανο ενάντια στην βρογχίτιδα και το άσθμα! Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι είναι καλό να χρησιμοποιείται σε εμπύρετα κρυολογήματα και γρίπη. Παράλληλα έχει αντιοξειδωτική δράση και βοηθά στην καρδιαγγειακή υγεία.
https://el.m.wikipedia.org/
Όπως υποδηλώνει και το όνομα του χρησιμοποιούνταν ως σαπούνι για το πλύσιμο μαλλιού παλαιότερα έως και ρούχα τους νεότερους χρόνους, με το φυτό να είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Έγινε παγκοσμίως γνωστό λόγω της χρήσης του ως απορρυπαντικού - όταν τα φύλλα του "τρίβονται" στο νερό, δημιουργούν αφρό.
https://zeliosgi.gr/votano/
https://en.m.wikipedia.org/
Μπορεί να συμβάλει στη θεραπεία προβλημάτων του προστάτη, σε κυστίτιδα καθώς επίσης σε διάρροια, σε βρογχικές παθήσεις, βήχα και εντερικά παράσιτα. Έχει διουρητικές, καταπραϋντικές, αντιβηχικές, αποχρεμπτικές, εφιδρωτικές και ανθελμιθικές ιδιότητες.
https://www.ypaithros.gr/
Καταπραΰνει, μαλακώνει και ενυδατώνει το δέρμα. Η Στελλάρια μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εσωτερικά. Προτείνεται για την βρογχίτιδα, το άσθμα, το βήχα και το κρυολόγημα. Θεωρείται εξαιρετικό αποτοξινωτικό, διουρητικό, καθαρτικό, αποχρεμπτικό και αντιοξειδωτικό.
https://ecozen.gr/2021/02/
Τα σχοινόπρασα καλλιεργούνται για τους μίσχους, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στη μαγειρική ως αρωματικό βότανο και παρέχουν μια κάπως ηπιότερη γεύση από εκείνη των άλλων ειδών Άλλιον.
Οι φαρμακευτικές ιδιότητές του είναι παρόμοιες με εκείνες του σκόρδου, αλλά ασθενέστερες. Αναφέρεται ότι έχει ευεργετική επίδραση στο κυκλοφορικό σύστημα. Έχει επίσης, ήπιες διεγερτικές, διουρητικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Προσφέρει επίσης ενδυνάμωση των οστών.
Το σχοινόπρασο έχει μια μεγάλη ποικιλία από γαστρονομικές χρήσεις.
Είναι αντιμικροβιακό, ενισχύει τον οργανισμό και λειτουργεί εναντίον των κρυολογημάτων. Έχει αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αγχολυτική δράση. Καταπολεμά το άγχος χωρίς τις παρενέργειες που παρατηρούνται σε άλλα αγχολυτικά φυτικών ειδών. Ιδανικό βοήθημα στο πεπτικό σύστημα.
https://el.m.wikipedia.org/
Είναι το καλύτερο βότανο για την αναιμία, περιέχει πολύ σίδηρο! Λειτουργεί καταπραϋντικά σε αιμορραγίες, αιματουρία, αναιμία, ατονία του σώματος, αρθρίτιδα, κυστίτιδα και διάρροιες. Θεωρείται πως διαλύει τις πέτρες στη χολή και μειώνει τα επίπεδα του ουρικού οξέως.
https://www.votanotherapeia.
Καταναλώνεται σαν αφέψημα για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, που όμως σε κάποιες περιπτώσεις έχει παρενέργειες.
https://el.m.wikipedia.org/
Φέρνει ανακούφιση στο κρυολόγημα και στην γρίπη, μειώνει την ρινική καταρροή και καταπραΰνει τον πυρετό. : Κυρίως είναι ηρεμιστικό ρόφημα για τα νεύρα (μικρών & μεγάλων), τις ημικρανίες, τις νευραλγίες, τις ζαλάδες και την αϋπνία.
https://enallaktikidrasi.com/
Γαργάρες με φλισκούνι βοηθούν στην καταπολέμηση των αναπνευστικών ασθενειών, για το βήχα, σε παθήσεις του ρινοφάρυγγα και στο άσθμα.
https://www.agriamanitaria.gr/
Έχει καταπραϋντικές, αντισπασμωδικές και μαλακτικές ιδιότητες. Είναι πολύ αποτελεσματικός σε κάθε φύσης πνευμονικών (άσθμα, βρογχίτιδα, βήχα, δύσπνοια) και γαστρεντερικών προβλημάτων, της αιμόπτυσης, καθώς και ανωμαλιών της ούρησης
https://el.m.wikipedia.org/
Έχοντας θεραπευτικές ιδιότητες, συνίσταται ο βολβός ως ιδιαίτερα διουρητικός, τονωτικός και ορεκτικός, μειώνει τη χοληστερίνη, είναι πλούσιος σε βλέννες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κατάπλασμα για κοκκίνισμα του δέρματος, πρηξίματα, στραμπουλήγματα και ρευματισμούς.
https://efkozani.gr/moyskari-
Αυτά που σήμερα αποκαλούμε αγριολούλουδα, αποτελούσαν κάποτε τα μόνα "γιατρικά" για τις διάφορες ασθένειες.
Η ζωή προχωρά, οι συνθήκες αλλάζουν...
Από αυτό το κείμενο ας κρατήσουμε ότι όλα γύρω μας για κάποιο λόγο υπάρχουν, ότι όλα γύρω μας ,δημιουργήθηκαν με σοφία!
Όταν ξαναδούμε ένα ταπεινό χορταράκι στην άκρη του δρόμου ας του χαμογελάσουμε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου